Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego Choroby czynnościowe przewodu pokarmowego to powszechne zaburzenia, które niestety bywają trudne do zdiagnozowania i leczenia. Ich objawy potrafią być niezwykle uporczywie i utrudniać codzienne funkcjonowanie. Jeśli doświadczasz przewlekłych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, warto zastanowić się, czy nie są to właśnie zaburzenia czynnościowe.  Zaburzenia czynnościowe – co to jest? Czynnościowe zaburzenia przewodu pokarmowego to schorzenia dające przewlekłe objawy, których nie można wyjaśnić żadną stwierdzoną nieprawidłowością anatomiczną lub organiczną. W praktyce oznacza to, że osoby borykające się z chorobami czynnościowymi doświadczają wielu nieprzyjemnych dolegliwości przez wiele miesięcy i lat, a ich wyniki badań laboratoryjnych i obrazowych są prawidłowe. Zaburzenia czynnościowe układu pokarmowego mogą występować pojedynczo lub współistnieć z innymi chorobami gastrologicznymi.  W klasyfikacji i diagnostyce chorób czynnościowych wykorzystuje się Kryteria Rzymskie IV z 2016 roku. Wcześniej, przez dekadę, obowiązywały Kryteria Rzymskie III, które jednak wymagały aktualizacji. W najnowszych wytycznych zaproponowano zmianę nazewnictwa tej grupy schorzeń na “zaburzenia interakcji jelitowo mózgowych” (ang. Disorders of Gut Brain Interaction). Nazwa ta wskazuje na kluczowe znaczenie zaburzeń osi mózgowo-jelitowej w rozwoju problemów z przewodem pokarmowym. Uwzględniono również czynniki takie jak zaburzenia motoryki przewodu pokarmowego, nadwrażliwość trzewna, zaburzenia funkcji immunologicznych, mikroflory jelitowej oraz pracy ośrodkowego układu nerwowego. Tak różnorodne podłoże zaburzeń czynnościowych pokazuje, że są to bardzo złożone problemy, wymagające interdyscyplinarnego i holistycznego podejścia.  Zaburzenia czynnościowe przełyku Wśród zaburzeń czynnościowych górnego odcinka przewodu pokarmowego i przełyku wyróżniamy m.in. czynnościowy ból w klatce piersiowej, zgagę czynnościową oraz nadwrażliwość na refluks. Leczenie zaburzeń czynnościowych przełyku może wymagać farmakoterapii, zmian stylu życia oraz dietoterapii. W ramach leczenia dietetycznego można rozważyć wprowadzenie zasad diety lekkostrawnej, ograniczenie produktów podrażniających śluzówki przełyku oraz sprzyjających występowaniu refluksu. Zaburzenia czynnościowe żołądka i dwunastnicy Zaburzenia czynnościowe mogą dotyczyć również pracy żołądka i dwunastnicy. Najczęściej występuje dyspepsja czynnościowa. Dominujące objawy dyspeptyczne to: Dyspepsja czynnościowa może przejawiać się jako: Dyspepsja czynnościowa to jedno z częstszych zaburzeń, z którymi zgłaszają się do mnie pacjenci. Przy obustronnej pracy i zaangażowaniu jesteśmy w stanie osiągnąć naprawdę bardzo zadowalające efekty! Zmiany w odżywianiu i stylu życia, dbałość o lekkostrawność i wysoką gęstość odżywczą posiłków, nawodnienie, rytm dobowy, celowana suplementacja są bardzo ważnym elementem leczenia.  Czynnościowe zaburzenia jelit Choroby czynnościowe jelit to jedno z częstszych zaburzeń gastrologicznych. Zaliczamy do nich m.in. zespół jelita drażliwego (ang. Irritable Bowel Syndrome, IBS). Podstawowe informacje na temat IBS znajdziesz w moim artykule “Zespół jelita drażliwego (IBS) – dieta i suplementacja”. Jeśli rozpoznano u Ciebie tą chorobę lub jesteś w trakcie diagnostyki i szukania przyczyn swoich objawów, zachęcam do przeczytania!  Inne choroby czynnościowe jelit to: U większości osób z wymienionymi schorzeniami skuteczna jest modyfikacja diety, stylu życia i indywidualnie dobrana suplementacja. Dieta przy zaburzeniach czynnościowych jelit powinna być dopasowana do dominujących objawów. W przypadku wzdęć wskazane może ograniczenie produktów o właściwościach wysokofermentujących, przy zaparciach czynnościowych dobrze sprawdza się dieta o wyższej podaży błonnika, a osoby z biegunkami czynnościowymi mogą zaobserwować poprawę po zastosowaniu diety lekkostrawnej uwzględniającej produkty o właściwościach zapierających. We wszystkich przypadkach niezwykle istotna jest aktywność fizyczna.  Warto też wspomnieć, że istnieją czynnościowe zaburzenia jelit nieokreślone. Charakteryzują się ciągłym, niemal całodziennym bólem, który nie ma związku z jedzeniem, oddawaniem stolca, czy fazą cyklu miesiączkowego. Często współwystępują z depresją i zaburzeniami lękowymi. W leczeniu najczęściej niezbędna jest farmakoterapia.  Trudno ustalić, jak często występują zaburzenia czynnościowe jelit. Objawy bywają bagatelizowane, co jest dużym błędem, bo niestety same z siebie nie znikną i mogą utrzymywać się latami, powodując spadek jakości życia, powikłane niedobory pokarmowe, zwiększone ryzyko innych chorób.  Umów się na konsultację z dietetykiem klinicznym i zadbaj o swoje zdrowie! Zaburzenia czynnościowe pęcherzyka żółciowego i zwieracza Oddiego Choroby czynnościowe mogą rozwinąć się również w obrębie pęcherzyka żółciowego i zwieracza Oddiego. Jest to niewielka, ale bardzo ważna struktura anatomiczna. Jego nieprawidłowe funkcjonowanie może zaburzać pracę pęcherzyka, dróg żółciowych i trzustki. Głównym objawem jest ból w nadbrzuszu lub w prawym podżebrzu, który nawraca o różnych porach dnia, również w nocy. Może promieniować do pleców lub prawej łopatki i nie łagodzi go zmiana pozycji ciała, oddanie stolca, ani zastosowanie leków neutralizujących. Czas trwania epizodu bólowego wynosi minimum 30 minut, a intensywność szybko narasta. Jak rozpoznać zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego? Według Kryteriów Rzymskich zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego rozpoznaje się na podstawie występowania jednego lub kilku kluczowych objawów oraz spełnienia kryterium czasowego. Aby stwierdzić choroby czynnościowe niektóre objawy muszą pojawiać się od 6 miesięcy, a wszystkie objawy niezbędne do rozpoznania muszą się utrzymywać stale przez ostatnie 3 miesiące. Warto też podkreślić, że w diagnostyce chorób gastrologicznych wyróżniamy tzw. objawy alarmowe. Obejmują one m.in. podwyższoną temperaturę ciała, niezamierzony spadek masy ciała, problemy z połykaniem, krew w kale. Ich obecność wyklucza rozpoznanie zaburzeń czynnościowych układu pokarmowego i wymaga dalszej, specjalistycznej diagnostyki!  Podsumowanie Zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego obejmują szeroką grupę schorzeń, które powodują uporczywe i trwałe objawy, ale w badaniach laboratoryjnych i obrazowych nie stwierdza się istotnych odchyleń. Leczenie chorób czynnościowych polega na modyfikacji diety i stylu życia oraz farmakoterapii. Proces terapeutyczny jest długotrwały i wymaga interdyscyplinarnego podejścia, ze względu na złożone podłoże patofizjologiczne, które obejmuje zaburzenia osi mózgowo-jelitowej.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) – dieta i suplementacja Czym jest zespół policystycznych jajników? Jaka dieta, jest pomocna w łagodzeniu objawów, spowalnianiu progresji choroby i poprawie płodności? Co suplementować, aby wesprzeć swoje zdrowie? Odpowiedzi na te pytania znajdziesz w tym artykule. Zespół policystycznych jajników – co to jest? Kryteria diagnostyczne PCOS Zespół policystycznych jajników (PCOS) to choroba endokrynologiczna dotycząca kobiet w wieku rozrodczym. Co ważne, dominujące objawy i przebieg mogą różnić się u poszczególnych kobiet. W diagnostyce PCOS najczęściej wykorzystuje się tzw. kryteria rotterdamskie, według których, do rozpoznania choroby muszą wystąpić 2 z 3 wymienionych niżej problemów: W ostatnim czasie pojawiły się również przesłanki o możliwości wykorzystania hormonu anty-mullerowskiego (AMH) w diagnostyce zespołu policystycznych jajników. Jest to hormon kojarzony najczęściej z tzw. rezerwą jajnikową, a więc bardzo upraszczając – możliwościami zajścia w ciążę. Teoretycznie im większym poziom AMH tym lepiej, jednak u wielu kobiet z zespołem policystycznych jajników AMH może być znacząco podwyższony i mieć związek z zaburzeniami owulacji. Pojawiają się sugestie, aby oznaczenie AMH włączyć do procesu diagnostycznego PCOS, jednak na ten moment nie określono konkretnych punktów odcięcia (jest to bardzo zależne od wieku pacjentki i wymaga indywidualnej interpretacji). Warto też wspomnieć, że PCOS nie jest chorobą dotykającą wyłącznie hormonów i układu rozrodczego. Nieleczony zespół policystycznych jajników może być związany ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia wielu innych problemów zdrowotnych m.in.: Objawy PCOS Jak już wiesz, obraz kliniczny PCOS jest niejednorodny, a objawy oraz przebieg choroby mogą bardzo się różnić. Warto jednak znać główne, najczęściej obserwowane problemy, aby w razie ich wystąpienia, nie zwlekać i jak najszybciej udać się na konsultację endokrynologiczną. Jakie są główne objawy zespołu policystycznych jajników? Dietoterapia PCOS Dietoterapia jest jednym z kluczowych elementów leczenia zespołu policystycznych jajników. Dzięki odpowiedniej diecie możliwe jest: Oczywiście, nie byłabym sobą, gdybym nie napisała, że kluczowym założeniem diety w PCOS jest…. indywidualizacja. Pamiętaj, że jest to choroba przewlekła, dlatego odpowiednie nawyki żywieniowe powinny towarzyszyć Ci do końca życia. Dietoterapię należy więc planować tak, aby uwzględniała ona patogenezę PCOS, dominujące objawy, ewentualne, dodatkowe problemy zdrowotne, plany prokreacyjne, ale także preferencje, możliwości i potrzeby. Dopiero wtedy będzie skuteczna.  Nie ma jednej dobrej odpowiedzi na to, jaka dieta w PCOS będzie najlepsza. Jednak jeśli chcesz usłyszeć krótką, prostą odpowiedź, będzie to dieta śródziemnomorska lub DASH. To diety, które od lat królują na liście najzdrowszych diet świata, a badania kliniczne potwierdzają ich pozytywny wpływ na stan zdrowia i jakość życia pacjentek z PCOS.  PCOS – zalecenia żywieniowe Poznaj najważniejsze zalecenia żywieniowe, które warto wprowadzić w przypadku zespołu policystycznych jajników.  Potrzebujesz wsparcia w doborze odpowiedniej strategii żywieniowej i suplementacyjnej? Umów się na indywidualną konsultację dietetyczną, podczas której wspólnie zaplanujemy skuteczne działania. PCOS – co jeść? Jakie produkty warto włączyć do diety? Warto też wspomnieć o produktach mlecznych, które są dość kontrowersyjne. Mimo powszechnej opinii, że mają działanie prozapalne, badania naukowe dowodzą, że nie jest to prawdą i pod kątem stanu zapalnego działają one pozytywnie lub neutralnie. Są dobrym źródłem wapnia, witaminy B12 i witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, które są ważne w terapii PCOS. Zawierają jednak nasycone kwasy tłuszczowej, których nadmiar zwiększa ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, stąd często pojawia się zalecenie dotyczące ograniczenia pełnotłustych produktów mlecznych i wybierania ich odtłuszczonych zamienników. Tu pojawia się problem, ponieważ odtłuszczone produkty mleczne mogą negatywnie wpływać na gospodarkę hormonalną kobiet, ze względu na zmianę profilu hormonalnego i przewagę androgenów po procesie odtłuszczania. Wniosek? To zależy. Nie musisz ograniczać produktów mlecznych, ale to, które będą dla Ciebie wskazane jest bardzo indywidualne. W przypadku nadmiernej masy ciała i zaburzeń lipidowych korzystniejsze mogą być produkty o obniżonej zawartości tłuszczu, natomiast jeśli te problemy Cię nie dotyczą, możesz sięgać po wersje pełnotłuste. Najlepiej sprawdzą się produkty mleczne fermentowane (jogurty, kefiry, maślanki), które dodatkowo korzystnie wpływają na mikrobiotę jelitową.  Suplementacja w PCOS W większości przypadków, dietoterapię PCOS warto wesprzeć odpowiednią suplementacją. Co suplementować przy zespole policystycznych jajników?  Podsumowanie Odpowiednia dieta i suplementacja mają bardzo duży wpływ na leczenie PCOS, zmniejszenie objawów i ryzyka powikłań. Wysoki potencjał przeciwzapalny, pełnowartościowość i niski stopień przetworzenia posiłków, utrzymanie niskiego ładunku glikemicznego to bardzo ważne elementy dietoterapii.