Jedz czekoladę. Na zdrowie!

Czekoladę często traktujemy jako słodycz. Produkt rekreacyjny, spożywany wyłącznie w celu zaspokojenia potrzeby słodkiego i poczucia przyjemności. Tymczasem dobra czekolada i kakao to zdecydowanie jedno z najzdrowszych produktów na świecie. Niedługo może ich zabraknąć, więc korzystajmy z ich właściwości, póki możemy! 

Krótka historia czekolady

Czekolada nie zawsze miała taką formę, jaką znamy dziś. Najpierw korzystaliśmy głównie z kakao, które pochodzi z Ameryki Środkowej. Majowie i Aztekowie mieszali ziarna kakao z wodą i lokalnymi przyprawami i nazywali to “napojem Bogów”. Kakao było wtedy prawdziwym rarytasem, dostępnym dla nielicznych. Później kakao trafiło do Europy. Tu zaczęliśmy dodawać do niej mleko i cukier, traktować jako element deserów, aż w końcu powstały znane nam dziś słodkie tabliczki czekolady z licznymi dodatkami. 

Czy czekolada jest zdrowa?

Z ręką na sercu i czystym sumieniem zawsze powtarzam, że kakao (i powstała z niego czekolada) to jeden z najzdrowszych produktów na świecie i jeden z największych cudów, jakie dała nam natura. To dosłownie bogactwo prozdrowotnych składników, które wspierają nasze zdrowie i mają realny, potwierdzony naukowo, wpływ na profilaktykę i leczenie wielu schorzeń. 

• Kakao zawiera witaminy z grupy B, które wspierają układ nerwowy i procesy energetyczne.
• Dostarcza magnezu, czyli składnika niezbędnego dla mózgu i mięśni. 
• Jest źródłem teobrominy i kofeiny o działaniu stymulującym i pobudzającym.
• W kakao znajduje się również anandamid, który wpływa na wydzielanie endorfin, czyli hormonów szczęścia. 

No i najważniejsze… kakao to rewelacyjne źródło antyoksydantów i polifenoli. Zwalczają one wolne rodniki, stres oksydacyjny, stany zapalne, wspierają naczynia krwionośne, pracę mózgu, jelit i gospodarkę hormonalną. Mają ogromne znaczenie z punktu widzenia profilaktyki i leczenia chorób neurodegeneracyjnych, nowotworowych i sercowo-naczyniowych. 

Jaką czekoladę wybrać? 

Wiesz już, jakie właściwości ma kakao. A co z czekoladą? To zależy… Czekolada gorzka, która w ponad 70% składa się z miazgi kakaowej to naprawdę wartościowy, prozdrowotny element diet. Często umieszczam ją w planach dietoterapeutycznych dla moich pacjentów i pacjentek m.in. z reumatoidalnym zapaleniem stawów, endometriozą, PCOS, chorobami serca, Hashimoto. Nie możemy jednak się oszukiwać, że biała lub mleczna czekolada nadziana karmelem, owocami, czy kremem śmietankowym zadziała tak samo. Jeśli chcesz skorzystać z prozdrowotnych właściwości, wybierz kakao naturalne lub gorzką czekoladę. Inne wyroby czekoladowe traktuj jako produkt rekreacyjny.

Dobra, zdrowa czekolada w swoim składzie powinna zawierać głównie miazgę kakaową, cukier i masło kakaowe. Produkt z prostym, krótkim składem to najlepszy wybór.  To samo dotyczy kakao. Jeśli zależy Ci na właściwościach prozdrowotnych, warto wybrać kruszone ziarna (nibsy), kakao niealkalizowane lub naturalne, ciemne kakao w proszku. Tego typu kakao możesz z powodzeniem dodawać do owsianek, jogurtów czy musli, a także przygotowywać z niego rozgrzewające kakao do picia. 

Co na ten temat mówi nauka?

Kakao i gorzka naukowa w literaturze naukowej zaliczane są do żywności funkcjonalnej. 

• Regularne jedzenie gorzkiej czekolady reguluje ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko chorób sercowo naczyniowych. Flawonoidy obecne w kakao zwiększają produkcję tlenku azotu  w śródbłonku naczyń krwionośnych, który poprawia krążenie i rozszerza ich światło. 
• Kakao i gorzka czekolada poprawiają wrażliwość tkanek na insulinę. Mają zastosowanie w leczeniu insulinooporności i profilaktyce cukrzycy typu 2. 
• Polifenole z kakao stymulują aktywność mitochondriów (centrów energetycznych naszego organizmu), produkcję glutationu (silnego antyoksydantu) oraz wymiatają wolne rodniki, które uszkadzają nasze komórki i tkanki. Te wszystkie mechanizmy mają ogromne znaczenie w profilaktyce chorób nowotworowych i neurodegeneracyjnych.
• Kakao i gorzka czekolada mogą obniżać też poziom cholesterolu całkowitego oraz LDL we krwi. 
• Polifenole obecne w tych produktach poprawiają funkcjonowanie mózgu i funkcje poznawcze, głównie poprzez poprawę krążenia. Warto jeść je przed wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.

Jedz czekoladę, póki jest na to czas…

Głównym źródłem kakao na światowych rynkach są kraje Afryki Zachodniej. Niestety ze względu na niesprzyjające zmiany klimatu oraz rozprzestrzeniające się wirusy, uprawy są coraz mniejsze. Niektórzy naukowcy spekulują, że w 2050 roku nie będziemy mieli już dostępu do kakao i czekolady lub staną się one dobrem luksusowym… Korzystajmy z nich póki czas! 

Ten artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie zastępują i nigdy nie powinny być traktowane jako profesjonalna porada medyczna.

Źródła:

1. https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC9589144/ [dostęp: 02.07.2025]