Przygotowanie do ciąży: wskazówki dla przyszłych rodziców

Ciąża to bardzo ważny i wymagający okres zarówno dla kobiety, jak i rozwijającego się dziecka. Jeśli planujesz niebawem rozpocząć starania o powiększenie rodziny, koniecznie przeczytaj ten artykuł, aby dowiedzieć się, jak dobrze przygotować się do ciąży. Pamiętaj, że to obowiązek obojga partnerów!

Ważne:

• Przygotowanie do ciąży to kluczowy etap dla par pragnących powiększyć rodzinę.
• Zdrowy styl życia, odpowiednia dieta i suplementacja to podstawa w przygotowaniach do ciąży.
• Do tanga trzeba dwojga. Odpowiedzialność za przygotowanie do ciąży spoczywa na kobiecie i mężczyźnie!
• Warto zadbać o zdrowie jamy ustnej, zbilansowaną dietę, aktywność fizyczną i unikać używek.
• Przygotowanie do ciąży to również odpowiedni moment na zadbanie o dobrostan psychiczny obojga partnerów.

Przygotowanie do ciąży: dlaczego warto?

Decyzja o powiększeniu rodziny jest ważnym momentem dla pary. Warto podejść do tego z rozwagą i dobrze się przygotować. To dobry czas, żeby zadbać o siebie i stworzyć najlepsze warunki dla zdrowego dziecka. Dlaczego warto przygotować się do ciąży?

• Przygotowanie do ciąży zwiększa szanse na szybkie zapłodnienie. Dieta, suplementacja i styl życia mają ogromny wpływ na płodność kobiecą i męską.
• Dzięki przygotowaniu do ciąży wysycisz swój organizm witaminami i minerałami, które będą niezbędne w kolejnych trymestrach. Twoje dziecko naprawdę ich potrzebuje! Warto wyrównać wszystkie niedobory pokarmowe przed ciążą.
• Przygotowanie do ciąży pomaga zmniejszyć ryzyko powikłań m.in. cukrzycy ciążowej, anemii ciążowej, a nawet poronienia i przedwczesnego porodu.
• Dieta i suplementacja przed ciążą wpływają na jakość komórki jajowej i plemników, z których dosłownie tworzy się nowy, mały człowiek.

Jak przygotować się do ciąży?

Przygotowanie do ciąży jest procesem, który wymaga zaangażowania oraz systematyczności. Trzeba wprowadzić zdrowe nawyki i dokonać zmian w stylu życia. Warto porozmawiać ze specjalistą, aby ustalić plan działania, dopasowany do potrzeb. Kluczowe elementy to zdrowa dieta, dobrze dobrana suplementacja, unikanie używek, dbałość o sen i aktywność fizyczną oraz regularne badania kontrolne.

Przygotowanie do ciąży: dieta

Oczywiście zdrowa dieta jest to bardzo ważne nie tylko przed ciążą, ale podczas przygotowań do powiększenia rodziny nabiera szczególnego znaczenia. W ciąży zdecydowanie wzrasta zapotrzebowanie na wiele składników pokarmowych, dlatego warto uzupełnić ich zapasy. Pamiętaj też, że okres prekoncepcyjny wliczany jest do tzw. 1000 pierwszych dni życia, czyli najważniejszego okresu w kształtowaniu organizmu i zdrowia dziecka. To, jak dbasz o siebie przed ciążą, ma przełożenie na stan zdrowia dziecka nie tylko w okresie ciąży czy wczesnego dzieciństwa, ale nawet dorosłości! Jaka dieta przed ciążą?

• Jedz minimum 600 g warzyw i owoców dziennie. Świetnie sprawdzają się owoce jagodowe, ponieważ zawarte w nich polifenole działają ochronnie na komórkę jajową. Warto włączyć do diety zielone warzywa liściaste, które są źródłem naturalnych folianów.
• Dbaj o odpowiednią podaż białka. Jego źródła powinny być obecne w każdym głównym posiłku. Wybieraj naturalne produkty białkowe takie jak dobrej jakości mięsa i ryby, jajka, nabiał. W kontekście płodności i przygotowania do ciąży istotne jest również białko roślinne pochodzące ze strączków. Warto jeść je minimum 1-2 razy w tygodniu.
• Włącz do diety orzechy i oleje roślinne takie jak oliwa z oliwek, olej z wiesiołka lub czarnuszki. To sprzymierzeńcy płodności i prawidłowej owulacji. Garść orzechów dziennie to świetny nawyk podczas przygotowań do ciąży.
• Wybieraj nieprzetworzone, pełnozniarniste produkty zbożowe np. razowe pieczywo i gruboziarniste kasze. To źródło łatwodostępnej energii (niezbędnej dla owulacji) oraz błonnika, który odżywia Twoją mikrobiotę jelitą i przygotowuje ją do ciąży.
• Unikaj popijania posiłków kawą i herbatą, ponieważ zmniejszają wchłanianie żelaza i innych minerałów z produktów spożywczych.
• Unikaj kwasów tłuszczowych typu trans, które zaburzają zdrowie metaboliczne i hormonalne oraz negatywnie wpływają na płodność. Występują głównie w żywności przetworzonej np. fast foodach, daniach typu instant, słodyczach, słonych przekąskach. Na etykiecie produktów znajdziesz je pod nazwą “tłuszcze częściowo utwardzone/uwodornione”.

Przygotowanie do ciąży: suplementacja

Przygotowując się do ciąży, oprócz diety, powinnaś zadbać też o suplementację. Co suplementować przed ciążą?

• Kwas foliowy w formie aktywnej np. Quatrefolic, metylofolian, 5-MTHF (minimalna dawka to 400 ug, ale należy dobrać ją indywidualnie w zależności od wyników badań, stanu zdrowia i masy ciała oraz planowanego czasu rozpoczęcia starań o dziecko),
• Witamina D (minimalna dawka to 2000 IU, ale warto zbadać jej poziom we krwi, aby dobrać dawkowanie indywidualnie),
• Jod (jeśli borykasz się z chorobami tarczycy, dawkowanie jodu omów indywidualnie z lekarzem i dietetykiem),
• Kwasy omega-3 (wybierz preparat, który zawiera conajmniej 250 mg kwasu DHA, jednak jeśli jesz ryby rzadziej niż 2 razy w tygodniu, dawka powinna być większa).

Przed ciążą warto rozważyć też suplementację probiotyków, koenzymu Q-10, magnezu, B-complex oraz inozytolu, które wzmacniają organizm i pozytywnie wpływają na płodność. Nie wprowadzaj jednak tych preparatów bez konsultacji ze specjalistą, ponieważ nie każdy może je stosować.

Wiele kobiet przygotowujących się do ciąży sięga również po suplementy żelaza, aby uzupełnić jego zapasy. To jednak błąd. Suplementacja żelaza, choć oczywiście niezbędna w niektórych sytuacjach, niesie za sobą ryzyko wielu negatywnych skutków ubocznych m.in. zaburzeń mikroflory jelitowej, wzmożonego stresu oksydacyjnego i stanu zapalnego. Preparaty żelaza należy włączać wyłącznie wtedy, kiedy jest to absolutnie niezbędne i pod kontrolą specjalisty, a na co dzień starać się uzupełnić żelazo z naturalnych źródeł pokarmowych.

Przygotowanie do ciąży: aktywność fizyczna

Regularna aktywność fizyczna jest ważna, gdy przygotowujesz się do ciąży. Wzmacnia organizm, poprawia kondycję oraz odporność i zmniejsza stres. Dobrym wyborem są ćwiczenia o umiarkowanej intensywności, takie jak spacery, pływanie, joga lub pilates. Regularne ćwiczenia przed ciążą mogą zmniejszyć ryzyko powikłań, takich jak cukrzyca ciążowa, nadciśnienie czy depresja poporodowa. Codziennie się ruszaj – mogą być nawet spacery! Znajdź taką aktywność, którą lubisz i która sprawia Ci przyjemność. Unikaj jednak bardzo intensywnych, częstych, obciążających treningów, które prowadzą do przebodźcowania. Ruch to zdrowie, ale nie warto przesadzać w drugą stronę.

Przygotowanie do ciąży: badania

Badania, które warto wykonać przed ciążą tą:

• morfologia, 
• badanie ogólne moczu,
• ferrytyna, żelazo (niedobory żelaza są bardzo częstym i poważnym problemem w ciąży, dlatego jego zapasy należy uzupełnić przed rozpoczęciem starań!).
• glukoza na czczo,
• insulina na czczo,
• kreatynina,
• lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy), 
• ASPAT, ALAT,
• panel tarczycowy (TSH, fT4, fT3),
• kwas foliowy,
• witamina B12,
• homocysteina,
• witamina D (25(OH)D),
  Warto też zrobić badania w kierunku toksoplazmozy, różyczki, wirusa opryszczki, cytomegalii, kiły, listeriozy, wirusa HIV, czy wirusowemu zapaleniu wątroby. Istotne będzie również USG piersi, cytologia i przegląd stomatologiczny oraz okulistyczny. Wizyta u ginekologa w trakcie przygotowań do ciąży jest bardzo ważna. Specjalista doradzi Ci w kwestiach diagnostyki i ewentualnego leczenia.

Czy mężczyzna powinien przygotować się do ciąży?

Przygotowanie do ciąży to obowiązek obojga partnerów. Niestety wciąż obarcza się tym głównie kobiety. Tymczasem w XXI mamy globalny kryzys męskiej płodności, co przekłada się nie tylko na wydłużony czas starań o ciąże, ale też wyższe ryzyko powikłań około ciążowych. Planując ciążę, mężczyzna powinien dbać o swoje zdrowie tak samo jak kobieta. W takim samym stopniu jest odpowiedzialny za powodzenie starań o dziecko i przekazuje 50% materiału genetycznego. We dwoje zaangażujcie się w przygotowania do ciąży i wzajemnie wspierajcie w tym procesie. To najlepsze, co możecie zrobić dla swojego dziecka, jeszcze zanim pojawi się na świecie!

Badania dla mężczyzn przed ciążą

Badania, które powinien wykonać mężczyzna przed ciążą to:

• morfologia, 
• badanie ogólne moczu,
• glukoza i insulina na czczo,
• kreatynina,
• lipidogram (cholesterol całkowity, LDL, HDL, triglicerydy), 
• ASPAT, ALAT,
• panel tarczycowy (TSH, fT4, fT3),
• kwas foliowy,
• witamina B12,
• homocysteina,
• witamina D (25(OH)D),

Lekarz może też zalecić też inne badania krwi, na przykład w kierunku chorób przenoszonych drogą płciową. W przypadku zdiagnozowanych problemów zdrowotnych i niepowodzeń w staraniach o ciążę wskazane jest wykonanie badań nasienia.

Dieta dla mężczyzn przed ciążą

Dieta mężczyzny, który chce mieć dziecko, powinna być bogata w antyoksydanty. Ich działanie polega na ochronie plemników przed uszkodzeniami, na które narażone są każdego dnia. W tym celu zaleca się spożywanie dużej ilości warzyw i owoców (w szczególności owoców jagodowych) oraz orzechów. Warto włączyć do diety oliwę z oliwek, orzechy włoskie i awokado. Bardzo ważnym i wartościowym produktem dla mężczyzn planujących powiększenie rodziny są czerwone i pomarańczowe warzywa w szczególności pomidory, marchew, dynia i bataty. Warto unikać natomiast nadmiaru soli, alkoholu, kwasów tłuszczowych typu trans.

Suplementacja dla mężczyzn przed ciążą

Nie tylko kobiety powinny włączyć suplementację przed ciążą. Zdrową dietę mężczyzn warto uzupełnić suplementami z:

• Kwasem foliowym w aktywnej formie,
• Witaminą D,
• Kwasami omega-3,
• Cynkiem,
• Koenzymem Q10,
• Witaminą C.

Przygotowanie do ciąży: czego unikać?

W czasie planowania ciąży, zarówno kobiety, jak i mężczyźni, powinni unikać używek, takich jak alkohol i papierosy. W przypadku Panów ważne jest też unikanie przegrzewania jąder. Dlatego nie zaleca się np. trzymania laptopa na kolanach podczas pracy lub zbyt częstego korzystania z sauny. Warto ograniczyć żywność wysokoprzetworzoną, słodycze i słone przekąski, a także słodzone napoje gazowane.

Przygotowanie do ciąży: kiedy zacząć?

Najlepiej zacząć przygotowania do ciąży 3-6 miesięcy przed planowanym poczęciem. Zalecany czas jest zależny od wyjściowego stanu zdrowia. W przypadku problemów zdrowotnych lub niedoborów pokarmowych warto dać sobie więcej czasu i podejść do przygotowań na spokojnie. Im wcześniej para zacznie przygotowania, tym większa szansa na zdrową ciążę i urodzenie zdrowego dziecka. Pamiętaj, że planowanie ciąży to inwestycja w przyszłość. Przynosi korzyści mamie, tacie i dziecku.

Przygotowanie do ciąży: podsumowanie

Przygotowanie do ciąży jest bardzo ważne dla par, które chcą powiększyć rodzinę. To czas na poprawę zdrowia, zmiany w stylu życia na lepszy. Nie zapominajmy, że przygotowanie do ciąży nie jest tylko obowiązkiem kobiety. Również partner musi się zaangażować i wspólnie dbać o zdrowie. Wspólne starania oraz świadome planowanie rodziny zwiększają szanse na zdrową ciążę i urodzenie zdrowego dziecka.

FAQ: Najczęściej zadawane pytania

Jak długo przed próbą zajścia w ciążę należy rozpocząć przygotowania?

Przygotowanie do ciąży powinno trwać ok. 3 miesięcy. To optymalny czas na zmiany w stylu życia, poprawę stanu zdrowia i odżywienie organizmu. Warto jednak omówić to indywidualnie ze specjalistą.

Jakie badania powinniśmy wykonać przed rozpoczęciem starania się o dziecko?

Zanim zaczniesz starania o dziecko, warto zrobić podstawowe badania krwi i moczu np. morfologię, lipidogram, panel tarczycowy, ferrytynę, glukozę i insulinę. Dobrze jest również skonsultować się z ginekologiem i stomatologiem. Jeśli chorujesz na coś przewlekle, porozmawiaj też z lekarzem, który dotychczas Cię prowadził.

Co suplementować przed ciążą?

Podstawowym suplementem diety dla kobiet, które planują ciążę, jest kwas foliowy w formie aktywnej. Warto włączyć też witaminę D, kwasy omega-3 oraz jod.

Jak przygotować się do ciąży?

Przygotowanie do ciąży powinno obejmować zmiany w diecie, suplementacji i stylu życia. Ważny jest też dobrostan psychiczny. Zadbaj o sen, rytm dobowy, aktywność fizyczną, techniki relaksacyjne. Podstawową zasadą jest też to, że przygotowanie do ciąży obowiązuje oboje partnerów.

Jak przygotować się do ciąży po 35 roku życia?

Przygotowanie do ciąży nie różni się znacząco u kobiet przed i po 35 roku życia. Główne założenia pozostają te same, warto jednak położyć jeszcze większy nacisk na badania profilaktyczne oraz suplementację. Wskazane może być zwiększenie dawek niektórych suplementów np. witaminy D, czy kwasu foliowego, najlepiej jednak zadecydować o tym wspólnie z lekarzem i dietetykiem.